Rak piersi u kobiet w ciąży jest diagnozowany nawet do 7 miesięcy później niż w grupie kobiet nieciężarnych, co dramatycznie pogarsza rokowania. Z inicjatywy Fundacji Rak’n’Roll nad nowym i rosnącym problemem pochylili się eksperci ginekolodzy i onkolodzy. Wypracowane wspólnie zalecenia odnośnie badania USG piersi w czasie ciąży wchodzą w życie w Dzień Boskich Matek.
6 października to Dzień Boskich Matek, kobiet, u których w ciąży i do roku po porodzie zostaje zdiagnozowana choroba nowotworowa. – Przez 3 lata trwania Programu opieki dla kobiet w ciąży chorych na raka „Boskie Matki” zgłosiło się do nas ponad 140 kobiet. Chorowały praktycznie na każdy rodzaj nowotworu. To, co zwróciło naszą uwagę to wysoka i szybko rosnąca zarazem liczba diagnoz raka piersi. W tej chwili stanowi on aż 60% wszystkich nowotworów wśród naszych Podopiecznych. Z przeprowadzonych wywiadów wynikało, że kobiety zwracały uwagę na niepokojące objawy takie jak: guzki, obrzęki, zaczerwienienia skóry piersi, ale albo same, albo przez lekarzy były uspakajane, że to typowe symptomy ciąży i po porodzie naturalnie miną – powiedziała Marta Ozimek-Kędzior, inicjatorka Programu opieki dla kobiet w ciąży chorych na raka Boskie Matki, członek zarządu Fundacji Rak’n’Roll.
Niestety, nie zawsze zmiany ustępują po rozwiązaniu, a w konsekwencji nowotwór jest rozpoznany z dużym opóźnieniem. – Rozpoznane nowotwory piersi u kobiet ciężarnych są zazwyczaj bardziej zaawansowane niż w populacji kobiet nieciężarnych. Diagnostyka u ciężarnych opóźniona jest przeważnie o 2-7 miesięcy od pojawienia się pierwszych symptomów. Wiadomo natomiast, że opóźnienie rozpoznania o 6 miesięcy wpływa na zwiększenie liczby osób z przerzutami do regionalnych węzłów chłonnych o ponad 5%, co wiąże się ze zdecydowanie gorszym rokowaniem – powiedziała dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld z Kliniki Nowotworów Piersi i Chirurgii Rekonstrukcyjnej, Centrum Onkologii-Instytut im. Marii Skłodowskiej Curie w Warszawie, współautorka Stanowiska.
Zmiany fizjologiczne czy rak?
Rak piersi jest najtrudniejszym w rozpoznaniu nowotworem w czasie ciąży. Wynika to prawdopodobnie z faktu, że rosnący guz w piersi traktowany jest jako fizjologiczna odpowiedź tkanki gruczołowej na zmiany hormonalne związane z ciążą. Niestety równolegle jest także najczęściej występującym. Jak zatem rozróżnić czy jest to prawidłowo rozwijająca się ciąża czy rak piersi?
– O pomoc zwróciliśmy do współpracujących z Fundacją Ekspertów z Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Tak powstały zalecenia, które dziś prezentujemy. Wierzymy, że dokument szybko przełoży się na wzrost wczesnych diagnoz, a co za tym idzie wzrost liczby kobiet, które przejdą przez chorobę, że uratujemy zdrowie i życie młodych kobiet i przyszłych mam. Tym bardziej, że liczba kobiet, u których w ciąży zostanie zdiagnozowany rak piersi stale rośnie – dodała Ozimek-Kędzior.
Stanowisko zespołu ekspertów
W związku z danymi epidemiologicznymi oraz dostępnością badań USG zespół ekspertów Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Polskiego Towarzystwa Onkologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników w Stanowisku odnośnie wykonywania badania USG piersi u ciężarnych zaleca:
– dla kobiet powyżej 35 roku życia: wykonanie badania USG piersi w I trymestrze ciąży u wszystkich ciężarnych
– dla kobiet poniżej 35 roku życia:
— rozważenie badania USG piersi w I lub II trymestrze ciąży
— wykonanie w przypadku zmian w obrębie piersi takich jak: guz, zaczerwienienie lub obrzęk skóry piersi, powiększenie węzłów chłonnych pachowych – niezależnie od czasu trwania ciąży.
Zalecenia zostaną opublikowane w czasopismach medycznych oraz na stronach towarzystw naukowych.
– Często spotykam się z przekonaniem, że u kobiety w ciąży lub karmiącej nie ma potrzeby przeprowadzenia badania USG piersi. Niestety, ani ciąża, ani karmienie piersią nie chronią przed nowotworem. Dlatego czujność onkologiczna w tym czasie jest wskazana, a nawet, ze względu na podobieństwo objawów, powinna być większa. Zalecenia są wskazówką dla lekarzy, w jaki sposób mogą najlepiej zadbać o swoje pacjentki – podkreślił prof. dr hab. n. med. Wojciech Rokita – wiceprezes, prezes elekt Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, kierownik Kliniki Położnictwa i Ginekologii Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Kielcach.
Leczenie onkologiczne w ciąży
Wyniki badań oraz wieloletnie doświadczenie lekarzy wskazują, że rozpoznanie choroby nowotworowej u kobiety ciężarnej nie powinno wpływać na opóźnienie rozpoczęcia leczenia, ani skutkować wymuszonym przerwaniem ciąży. W odpowiedni sposób zmodyfikowana terapia nie stanowi ryzyka dla płodu oraz dalszego rozwoju dziecka, ale też nie traci na swej skuteczności. – Pragnę podkreślić, iż leczenie raka piersi u kobiet będących w ciąży jest nie tylko możliwe, ale też konieczne – dotyczy to zarówno leczenia chirurgicznego, jak i chemioterapii. W wybranych przypadkach można rozważyć również zastosowanie radioterapii. Ważne, jednak aby diagnostyka i leczenie odbywało się w wyspecjalizowanych ośrodkach dysponujących doświadczonym wielodyscyplinarnym zespołem – podkreśla dr Jagiełło-Gruszfeld.
***
„Boskie Matki” to misyjny projekt Fundacji, spełnienie marzenia założycielki – Magdy Prokopowicz, która po własnych doświadczeniach, walce o możliwość leczenia onkologicznego i zachowania ciąży, postanowiła głośno mówić o tym, że „z rakiem można żyć, a nawet życie dawać”. Program to unikalna pomoc kobietom w ciąży chorym na raka. W takiej sytuacji, ciągle część lekarzy sugeruje usunięcie ciąży, a dopiero potem rozpoczęcie leczenia. Tak nie musi być. Boskie Matki to pomoc w dostępie do najlepszych ekspertów (onkologów, ginekologów) w celu podjęcia własnej decyzji o utrzymaniu lub przerwaniu ciąży. Kobietom w ciąży chorym na raka oferujemy kompleksową opiekę medyczną, psychologiczną, rehabilitacyjną, a nawet urodową. Ciąża i rak są do pogodzenia. W ciąży można leczyć się onkologicznie, chorując na raka można urodzić zdrowe dziecko. Opieka oferowana w ramach Programu jest bezpłatna. Fundacja Rak’n’Roll na bieżąco zbiera fundusze na jego funkcjonowanie. Każdy może wesprzeć Program wpłacając środki na fundacyjne konto „Boskie Matki” nr : 57 1140 2017 0000 4902 1308 7103.
