Terapia obrzęku limfatycznego nie jest pracą łatwą. Przynosi ona skutek, ale przy zaangażowaniu zarówno terapeuty jak i pacjenta. Pacjent musi być świadomy znaczenia każdego z elementów terapii a szczególnie terapii uciskowej. Bez niej nie uzyskamy oczekiwanego efektu.
W zależności od stopnia zaawansowania i stadium terapii stosujemy różne metody kompresji:
1. BANDAŻOWANIE KOMPRESYJNE – w fazie I – redukcji obrzęku
Do bandażowania używa się specjalnych kompresyjnych bandaży, podkład bawełniany, wyściełanie z waty lub gąbki. Terapeuta dobiera wszystko, indywidualnie do pacjenta. Stosowanie bandażowania może się wydawać kłopotliwe ale efekty są naprawdę ogromne. W czasie bandażowania mamy możliwość regulacji i odpowiedniego dopasowania ucisku. Bandaże należy stosować konsekwentnie, dzięki czemu każda kolejna terapia jest „krokiem do przodu”.
2. MEDYCZNA ODZIEŻ KOMPRESYJNA (pończochy i rękawiczki kompresyjne) – w fazie II – podtrzymującej
Stosujemy je po zakończonej I-wszej fazie, gdy obwód kończyny osiągnął zadowalające efekty. Robimy wówczas pomiary i pacjent zaopatruje się w specjalny rękaw / pończochę.
Istnieją 2 rodzaje wyrobów kompresyjnych:
• okrągłodziane – wyroby gotowe – stosujemy w niezaawansowanych obrzękach, w profilaktyce oraz w tych, które wystepują sporadycznie – upał, podróż.
• płaskodziane – wyroby wykonywane na wymiar, zalecane w zaawansowanych obrzękach limfatycznych. Wykazują dużą skuteczność w utrzymywaniu obwodu kończyny pod kontrolą ze względu na specjalny splot i materiał.
Jak działa kompresja?
• Wywiera nacisk na tkanki a przez to wypiera płyn z tkanek
• Zapobiega powracaniu limfy do dotkniętych obrzękiem części ciała
• Poprzez zastosowanie dodatkowego wyściełania przez gąbki uzyskujemy rozluźnianie zwłóknionych tkanek oraz blizn
• Wykonywanie ćwiczeń potęguje efekt odtransportowania płynów dzięki naciskowi pracujących mięśni na bandaże.
Terapia uciskowa – wydaje się trudna ale jest nieodzowna. To często brakujący puzzel w terapii przeciwobrzękowej. Warto go polubić ;). Trzeba sobie uświadomić, że zastosowanie bandaży jest chwilowe – tylko do momentu zredukowania obrzęku. Po nich – rękaw/pończocha. Obecnie wzornictwo tych wyrobow jest coraz ładniejsze. Coraz większy wybór kolorów, wzorów. Produkty te wyglądają naprawdę estetycznie!
Ewa Włodarczyk (Evital Rehabilitacja)
fizjoterapeuta, pracuje z pacjentami obrzękowymi oraz ortopedycznymi, instruktor terapii przeciwobrzekowej (KTP)
Bibliografia
• Bringezu G., Schreiner O. „Kompleksowa terapia przeciwzastoinowa. Podręcznik limfologiczny” Tom I i II, Wyd. PTL pod. Red prof. Konstantego Ślusarczyka
• Foldi M., Strossenreuther R. „Podstawy manualnego drenażu limfatycznego” Wyd I, Urban&Partner
• Földi M., Kubik S. „Lehrbuch der Lymphologie”. Auflage. Urban und Fischer, Stuttgart 2005
